Voortgang episode 10

Vrijdag 31 juli 2020 was het dan eindelijk zo ver.  De weken voorafgaand heb ik 7 wanddelen geproduceerd. Meten is weten. Hoe ga ik beginnen.  

Van ontwerp naar feitelijkheid

Om meer begrip van het bouwproces te geven moet ik eerst wat uitleg geven. Een ontwerp begint met een schets. In mijn geval heb ik met touwen op een speelveld een ruwe indeling gemaakt. Deze indeling heb ik vertaald naar een schets en deze schets is door mijn architect Mike van https://qualityindesign.nl/

... uitgewerkt naar een ontwerp op schaal. Dit ontwerp betekent niet of dit bouwtechnisch haalbaar is. Om die reden moet het ontwerp door een constructeur worden beoordeeld.  Daarbij moet je aangeven hoe je wil gaan bouwen. Ga je bouwen volgens het blokhut systeem, ook wel stapelbouw genoemd, of ga je met steen bouwen of iets anders. Al deze gegevens zijn belangrijk om de stevigheid en daarmee de veiligheid van je huis te garanderen en daarmee ook de haalbaarheid van het project.  In mijn situatie bouw ik volgens het houtskeletbouw principe. Dat is een geraamte van balken met daar tegenaan plaatwerk. In dat geraamte kan je leidingen en isolatie kwijt. 

Mijn ontwerp noem ik een half open vloerplan. Dat houd in dat de ene helft van de woning de functionele ruimtes bevat zoals de slaapkamer, keuken, badkamer en meterkast. 

De woonkamer en de eetkamer zijn geheel open.  Door deze grote lege ruimte zijn er geen binnenwanden waar de bovenverdieping op kan rusten. 

De verdiepingvloer zou dan alleen op de buitenste wanden rusten. De oversteek van wand tot wand zou dan te groot worden om dit met hout te kunnen realiseren. 

De regel

De stelregel is dat een balk 5 cm dik moet zijn voor iedere meter overspanning. Dus een overspanning van 3 meter moet dus een balk van 150 mm worden. Echter mijn overspanning is maar liefst 5 meter 60 cm. 5600 mm in bouwtermen, Dat zou betekenen dat mijn balken maar liefst 28 cm zouden moeten worden.  Dat zou onevenredig dikke balken worden die bovendien ook nog eens heel erg dicht tegen elkaar aan zouden komen te liggen.  Aangezien mijn verdiepingvloer zichtbaar blijft, dus zonder plafond, zou dit esthetisch gezien niet mooi worden. 

Deze gegevens zijn toepasbaar met een lichte dakbedekking. Omdat mijn huis ook nog een verdieping krijgt zou de 28 cm nog steeds onvoldoende zijn. De verdiepingvloer zou dan gaan doorzakken en als je erop loopt dan gaat het veren. Zou ik in theorie wel kiezen voor een overspanning van uitsluitend houten balken dan zou dit zoveel gewicht met zich meebrengen dat daarmee het frame van de begane grond daarop aangepast zou meten worden.  

Ik begrijp dat dit een heel erg ingewikkeld en vooral technisch verhaal is.  Maar dit zijn de situaties waarmee je geconfronteerd wordt als je een huis bouwt.  

Hoe is het opgelost

Nu we zo ver zijn, zijn jullie ongetwijfeld nieuwsgierig hoe dit probleem haalbaar is gemaakt. Mijn constructeur www.fledderus-ingenieurs.nl  

kwam met het advies om de overspanning over de lengte van de woning te overbruggen met een stalen HE180A balk.  Dat is een stalen balk van 180 mm in de vorm van de hoofdletter H. Het is de vorm van de balk die de rigiditeit bepaald. In eerste aanleg was ik met dat advies he-le-maal niet blij want ik wil een houten huis bouwen en daarin hoort in mijn optiek geen staal in thuis. In dat optiek was ik dan weer rigide. Dus ik had de pest in. Ik gelijk mijn constructeur bellen en om uitleg vragen. Maar constructeurs zijn net advocaten. Ze factureren bij de minuut. Dus ik hield het kort. Ik heb uitleg gekregen en nadien begreep ik hetgeen dat ik zojuist heb uitgelegd. Ondanks mijn begrip heeft het wel nog wel even geduurd voordat ik het helemaal had geaccepteerd. Uiteindelijk wil ik een stevig en veilig huis bouwen voor mijzelf en mijn geliefden. En daar wil je dan geen enkel risico mee nemen. 

Dus:

Met deze balk is het mogelijk om van de ene lange wand een oversteek te maken naar de H-balk en van de H-balk naar de tegenover liggende wand. 

Echter....  er is altijd een maar. Want niets is zonder gevolgen. Uiteraard zal al het gewicht van de verdieping vloer op de H-balk komen te rusten. Deze H-balk rust vervolgens weer op twee uiteinden.  Immers alle krachten moet je naar de grond leiden.  Als deze krachten zich tot 1 punt concentreren dan is het belangrijk dat je dat punt sterk genoeg maakt. Ook daarvoor is een advies gegeven. 

  

De eerste wand. 

Al deze voorgaande informatie moet dus worden meegenomen in de productie van alle wanddelen alwaar deze H-balk (HE180A) op komt te rusten. Als allereerste begon ik met de kopse gevel.  

Ik heb er vanwege budgettaire redenen voor gekozen om geen bouwtekening te laten maken. Ik interpreteer dit uit mijn ontwerp en constructierapport. Mijn ontwerp is dermate eenvoudig dat dit wel kan. 

Bouwtermen

Houtskeletbouw (HSB) is in Nederland wel in opkomst.  Meestal worden de prefab delen in fabrieken geassembleerd. Zelfbouw is zeldzaam.  Ik baseer mij daarom op zelfstudie en advies van mijn broer uit Canada. In Canada is HSB standaard. Ze bouwen volgens een zogenaamde bouwcode. Deze code is vergelijkbaar met het bouwbesluit zoals wij dat kennen. 

Uiteraard is die code in Nederland niet geldig maar qua techniek baseer ik mij daar wel op.  Mijn ontwerp is ook erg on-Nederlands en lijkt het eerder op ontwerpen die je in Amerika of Canada ziet.

  

Vanwege het vele overleg met mijn broer heb ik ook die terminologie overgenomen.  Dat bleek handiger te zijn als wij communiceerden.  Ik zal even een aantal begrippen geven. 

• een stud is een houten staander. Deze worden onderverdeeld in: 
• een kingstud is een hoofdstaander.  
• een jackstud is een supportstud om een last te kunnen dragen zoals een raam of over een deur.  (een jack is namelijk een ezel en het is de ezel die de last draagt)  Een jackstud is spreektaal. De officiële term is Cripple.    
• een topplate is een balk die horizontaal bovenop een staander (stud) ligt. 
• een bottomplate is een balk die plat op de grond ligt. 

Zo zijn er nog een aantal termen maar daar zal ik jullie verder niet mee vermoeien. Ik wijd sowieso al heel erg uit.   

De bouwcode voor houtskeletbouw is dus mijn leidraad om een huis te bouwen. Immers ik bouw vergunningvrij onder het besluit omgevingsrecht. Dat betekent dat ik geen technische controle krijg. Echter de bouwcode is wel een goede leidraad HOE ik een HSB-huis bouw. 

Dat gezegd hebbende begon ik aan de productie van mijn eerste wand.  Hoe deze start is verlopen heb ik uitvoerig beschreven in mijn vorige blog.  Maar nu is het dan eindelijk zo ver.  

Hoe bouw ik één wanddeel?

Ik meet de lengte van het wanddeel dat ik wil produceren. Ik start met het maken van deze lengte . Als mijn gewenste lengte in de balk zit dan kan ik die op maat zagen.  Heb ik niet de juiste lengte dan maak ik die op lengte door er twee aan elkaar te maken. Ik doe dat door ze beiden schuin af te zaken en ze aan weerszijden aan elkaar te schroeven. 

Na een aantal weken produceren waren al mijn wanddelen klaar en konden ze opgericht worden.  Aangezien ik alles zelf moet bedenken vergeet ik nog wel eens wat. (of ik plan het te laat)  Mijn gebruikte bouwmaterialen handelaar www.arendrozema.nl had jammer genoeg geen H-balk liggen. Die heb ik nieuw moeten bestellen en dat deed ik iets te laat. Nou ja dan maar een paar dagen rusten.    

Ieder wanddeel weegt zo tussen de 175 en 300 kilo. Afhankelijk van de grootte. Ik besloot daarom dezelfde persoon te vragen die mij ook de fundering had uitgegraven.   http://www.loonbedrijfvanderveen.nl/ 

Geert is een allround ervaren man. Niet alleen graaft hij funderingen uit maar is voor geen gat te vangen. Oja nog even dit.... vanwege mijn locatie kon mijn, inmiddels beruchte, H-balk niet tot mijn huis gebracht worden. De trekker-oplegger kon deze tot slechts te ingang van mijn terrein brengen.  

Ik had dit zo gepland dat Geert deze gelijk kon meebrengen. 

Geert verscheen vrijdagochtend om 7:45 uur met zijn trekker en dieplader. 2 uur en 15 minuten later was alles een feit. 

Hoe verliep dit

Geert had hijsogen meegenomen. Ik boorde 12 mm gaten in mijn frame.  Door deze gaten konden wij de hijsogen bevestigen en met sterke hijsbanden konden de wanden worden opgehesen. 

Hier hangt een wanddeel in de lucht. Spannend hoor. Ik had alle delen in een specifieke volgorde gebouwd. Uiteindelijk lagen er zeven wanddelen. De wijze waarop ze op elkaar lagen bepaalde de volgorde van plaatsen. Éen wanddeel lag bovenop het eerste wanddeel dat geplaatst moest worden. Die moest dus eerst even aan de kant worden gelegd en dat is het deel dat je ziet op deze foto. 

En dan ineens

En dan ineens staat er een half huis. 

Hoe nu verder

Nu alle wanden rechtop staan heb ik weer ruimte om binnenwanden te maken. De eerste zal de middelste binnenwand worden.  Dit is de scheidingswand tussen de slaapkamer en de keuken. Op deze wand komt de H-balk te rusten. Die maak ik om deze reden extra sterk en van dezelfde dikte als de buitenwanden. De H-balk heb ik alvast schuins op de wanden laten parkeren zodat ik deze later op de binnenwand kan schuiven. Deze balk weegt 217 kilo dus dat zal nog even spannend worden.  

Zodra dat allemaal klaar is zal ik alle buitenwanden gaan uitlijnen en aan de fundering gaan bevestigen. Daarna de wanden met een halfdoorlatend doek gaan bedekken. Dit is belangrijk voor de vochthuishouding. 

Daarna zal ik de verdiepingvloer gaan maken. 

Daarna de bovenwanden. Gordingen en nokbalken. 

Het dak beschieten. 

enz enz.. Het plan is zo snel als mogelijk onder dak te zijn voordat de herfst aanbreekt.  Daarna kan ik rustig binnen werken. 

Daarna zal ik de ramen en deuren gaan plaatsen. 

Water en stroom besteed ik uit. 

Daarna isoleren. Een dampdichte folie aanbrengen. En daarna alle binnenwanden dichtschroeven. Het lijkt veel maar valt best mee. 

In de pre-slotfase zal ik een gevelbekleding gaan plaatsen.  Iets wat ik nog niet heb gekozen.  In de slotfase zal ik de veranda bouwen.  Oja ook nog de keuken en badkamer.  

Vond je het leuk?  Laat dan een reactie achter en abonneer je om op de hoogte te blijven.  

Tot de volgende keer.